Newsletter #5: Σεπτέμβριος 2022

Μια μεγάλη επιτυχία επεφύλαξε στις 8/9/2022 για την ελληνική αποστολή η κατάκτηση της 2ης θέσης στους τελικούς της Διεθνούς Οικονομικής Ολυμπιάδας για μαθητές Λυκείου από τον μαθητή Αλκιβιάδη-Ιωάννη Τουτζιαρίδη από το Κολλέγιο Ψυχικού. Στην τελική δεκάδα του διαγωνισμού προκρίθηκε επίσης η μαθήτρια Σόνια Βουδούρη από τη Β΄ Λυκείου του Κολλεγίου Ψυχικού. Η διάκριση αυτή των δύο παιδιών είναι σημαντική, αν υπολογίσει κανείς ότι ξεχώρισαν μεταξύ 38.000 συνολικά διαγωνισθέντων από 7 χώρες.

Η Ελληνική Οικονομική Ολυμπιάδα, ο μεγαλύτερος διαγωνισμός οικονομικών γνώσεων για μαθητές και μαθήτριες Λυκείου στη χώρα μας, διοργανώθηκε για δεύτερη φορά κατά τη σχολική περίοδο 2021-22 με συμμετοχή 2.352 διαγωνιζομένων από 174 σχολεία.

Συγχαρητήρια στα παιδιά, στον καθηγητή Οικονομικών του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου κ. Παναγιώτη Λιαργκόβα και στον Αρχισυντάκτη του περιοδικού ΞΕΝΟΦΩΝ, συνάδελφο οικονομολόγο-εκπαιδευτικό κ. Άρη Νότη, οι οποίοι επιμελήθηκαν της προετοιμασίας της ελληνικής αποστολής.

Η διεθνής αυτή διάκριση τονίζει την ανάγκη ενίσχυσης και επέκτασης της διδασκαλίας της Οικονομικής Επιστήμης στο ελληνικό Γενικό Λύκειο σε ένα επίπεδο ανάλογο ή και καλύτερο από το International Baccalaureate.

Η υπάρχουσα κατάσταση σε ό,τι αφορά στη διδασκαλία οικονομικών μαθημάτων στο ελληνικό Γενικό Λύκειο δεν είναι η καλύτερη με κριτήρια την οργάνωση σπουδών, τα μαθήματα, τα βιβλία και το επίπεδο σπουδών.

֍

Δύο πολύ καλά οργανωμένα, δοκιμασμένα στην πράξη, αξιόλογα και αξιόπιστα εκπαιδευτικά προγράμματα για τη νέα σχολική περίοδο 2022-23, εγκεκριμένα από το Υπουργείο Παιδείας, με στόχο την ενίσχυση της Οικονομικής - Επιχειρηματικής αντίληψης των μαθητών, είναι τα εξής:

(α) Από τα προγράμματα του Σωματείου Επιχειρηματικότητας Νέων/Junior Achievement Greece για μαθητές Γυμνασίου και Λυκείου: https://sen-programs.senja.gr/ ξεχωρίζει αυτό της «Εικονικής Επιχείρησης», το οποίο απέφερε στην Ελλάδα το 2022 την πρώτη θέση μεταξύ των ευρωπαϊκών χωρών.

(β) Ο διαγωνισμός Διοίκησης & Επιχειρηματικότητας για μαθητές Λυκείου "Young Business Talent": https://www.youngbusinesstalents.com/gr/, ένα πρόγραμμα – παιχνίδι πρακτικής άσκησης και εξάσκησης στη λήψη αποφάσεων μέσω ενός Επιχειρηματικού Προσομοιωτή.

Και τα δύο αυτά προγράμματα είναι βιωματικά, έχουν γίνει αποδεκτά από πολλά σχολεία και εκπαιδευτικούς, και δίνουν την ευκαιρία στους μαθητές να αποκτήσουν ουσιαστικές οικονομικές, διοικητικές και επιχειρηματικές γνώσεις σε πρακτικό επίπεδο. Η εμπειρία δείχνει ότι η συμμετοχή των μαθητών σε αυτά τα προγράμματα είναι μια σημαντική εμπειρία και μια ουσιαστική προσθήκη στο βιογραφικό τους σημείωμα.

֍

Το Διαγώνισμα Προσομοίωσης ΞΕΝΟΦΩΝ για τη σχολική περίοδο 2022-23 θα πραγματοποιηθεί την πρώτη Δευτέρα μετά την επιστροφή μαθητών και εκπαιδευτικών από τις διακοπές του Πάσχα. Ήτοι, την Δευτέρα 24 Απριλίου 2023 και θα απευθύνεται σε όσους εκπαιδευτικούς δηλώσουν ενδιαφέρον να συμμετάσχουν, είτε από το Δημόσιο, είτε από την Ιδιωτική εκπαίδευση.

Το διαγώνισμα προσομοίωσης ΞΕΝΟΦΩΝ διοργανώνεται για 3η συνεχόμενη φορά με αυξανόμενη συμμετοχή μαθητών και σχολείων και έχει ήδη αποσπάσει τα ευμενή σχόλια καθηγητών και μαθητών. Η επιμέλεια των θεμάτων γίνεται από έμπειρους εκπαιδευτικούς με πολύχρονη διδακτική και συγγραφική εμπειρία, και το τελικό διαγώνισμα είναι αποτέλεσμα συλλογικής προσπάθειας και αλληλεπίδρασης πολλών εκπαιδευτικών.

Σκοπός της προσομοίωσης είναι να αποτελέσει αφορμή να δοκιμάσουν οι μαθητές το επίπεδο κατάκτησης των γνώσεων που ήδη έχουν, να εντρυφήσουν σε νέες και ίσως όχι τόσο εμφανείς γνωστικές δοκιμασίες, με έμφαση σε συνδυαστικές ασκήσεις και θεωρητικές ερωτήσεις με κριτικό υπόβαθρο, και τελικά να προετοιμαστούν για τις τελικές εξετάσεις με περισσότερη γνώση και αυτοπεποίθηση.

Όσοι συνάδελφοι επιθυμούν να προετοιμάσουν τους μαθητές τους μέσω του διαγωνίσματος ΞΕΝΟΦΩΝ, θα πρέπει να συμπληρώσουν τα στοιχεία τους στην επισυναπτόμενη φόρμα.

֍

Πολλοί συνάδελφοι οικονομολόγοι-εκπαιδευτικοί είχαν την ευκαιρία να αξιολογήσουν τα φετινά επαναληπτικά θέματα στο μάθημα του ΑΟΘ στις αρχές Σεπτεμβρίου 2022. Υπάρχει συμφωνία ότι επαναλαμβάνεται το ίδιο, σταθερό και απαράλλακτο μοτίβο. Στις ερωτήσεις θεωρίας γίνεται μια προσπάθεια για κάτι αξιόλογο και πρωτότυπο, κι αυτό όχι πάντοτε. Από την άλλη, έχουμε ασκήσεις τυποποιημένες και προβλέψιμες ή απόπειρα να εισαχθεί κάτι καινούργιο, το οποίο δυστυχώς δεν είναι απαλλαγμένο από λάθη, αστοχίες, έλλειψη ποικιλίας και φαντασίας, και για το λόγο αυτό μπαίνει εύκολα στην κριτική και την απαξίωση. Για τα αντίστοιχα θέματα των ΕΠΑ.Λ δε θα μπούμε καν στη διαδικασία να ασκήσουμε κριτική. Απλά, σημειώνουμε ότι λυπούμαστε για την οικονομική εκπαίδευση την οποία λαμβάνουν οι συγκεκριμένοι μαθητές και ως οικονομολόγοι που υπηρετούμε στην εκπαίδευση ντρεπόμαστε για τα βιβλία, την εξεταστέα ύλη και το επίπεδο των εξετάσεων στα Λύκεια αυτά.

Είτε μας αρέσει, είτε όχι, τίθεται ένα θέμα σχετικά με το ποιοι βάζουν τα θέματα, εάν αξιοποιούνται έμπειροι συνάδελφοι – που υπηρετούν είτε στη δημόσια, είτε στην ιδωτική εκπαίδευση - ανεξάρτητα με το αν είναι συγγραφείς σχολικών βοηθημάτων ή όχι, και αν έχουν ρόλο τελικά οι συμμετέχοντες πανεπιστημιακοί, αν καταλαβαίνουν οι ίδιοι το τί, πώς και γιατί γίνεται, ό,τι γίνεται, αφού μάλλον κρίνεται ότι είναι τελείως αποκομμένοι από αυτά που διδάσκονται και εξετάζονται στα Οικονομικά στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση.

Οι παραπάνω σκέψεις αφορούν και τις εξετάσεις του Ιουνίου, όχι μόνο για φέτος, αλλά και για μια σειρά ετών. Παρότι φαίνεται κοινοτοπία, τα θέματα του ΑΟΘ θεωρούνται «εύκολα», προσβάσιμα από καλά διαβασμένους και μη, απουσιάζει η απαιτούμενη διαβάθμιση στον βαθμό δυσκολίας, λείπει η πρωτοτυπία, και στο τέλος μένει η στυφή γεύση ότι ως κλάδος έχουμε μείνει στη στασιμότητα.

Ίδιο σχολικό βιβλίο εδώ και 35 χρόνια, αναμασάμε τα ίδια και τα ίδια, ενώ ο κόσμος αλλάζει, η ίδια η Οικονομική Επιστήμη προοδεύει. Μια σύγκριση με αυτά που διδάσκονται οι μαθητές στις προηγμένες χώρες είναι αποκαρδιωτική.

֍

Δημιουργεί απορίες η επιμονή των "υπευθύνων" του κλάδου να μη συμπεριλάβουν όλη τη σχετική ενότητα για τον Πληθωρισμό στην εξεταζόμενη ύλη στο μάθημα του ΑΟΘ. Ακόμη κι αν η σχετική ενότητα έχει γραφεί μια άλλη εποχή και κάτω από άλλες συνθήκες. Ακόμη κι αν η έννοια της μεταβίβασης αγοραστικής δύναμης δημιουργεί δυσεπίλυτες δυσχέρειες. Αλλά, το έφερε έτσι η ζωή και ο πληθωρισμός είναι πάλι ένα καυτό ζήτημα στην επικαιρότητα.

Δεν πρέπει οι υποψήφιοι να μάθουν σε βάθος τί είναι πληθωρισμός, τα είδη, τις συνέπειες και τον τρόπο αντιμετώπισής του; Γιατί το Υπουργείο Παιδείας ή το ΙΕΠ δε διαθέτει στους οικονομολόγους-εκπαιδευτικούς έξτρα εκπαιδευτικό υλικό σχετικά με τους διάφορους δείκτες που χρησιμοποιούνται για να υπολογίζεται η αύξηση των τιμών και προκειμένου να αποφεύγονται τα λάθη και η άγνοια;

Η συμπερίληψη ολόκληρης της ενότητας για τον Πληθωρισμό στη διδακτέα και εξεταστέα ύλη του μαθήματος μόνο πολλαπλά οφέλη θα έχει για τους μαθητές. Όχι μόνο ως οικονομικά σκεπτόμενους πολίτες, αλλά ως πολίτες με ευρεία μόρφωση και σκέψη.

֍

Από τις Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης, εκδόθηκε μέσα στο 2022 και κυκλοφορεί το σύγγραμμα του Νομπελίστα οικονομολόγου (2014), Προέδρου της Σχολής Οικονομικών της Τουλούζης, Jean Tirole, με τίτλο «Η Οικονομική Επιστήμη στην υπηρεσία του κοινού καλού». Το βιβλίο αναφέρεται στο ρόλο της Οικονομικής Επιστήμης και του οικονομολόγου στον 21ο αιώνα.

Ο ίδιος ο Jean Tirole ήρθε στην Αθήνα στην παρουσίαση του βιβλίου κι έδωσε μια πολύ ωραία και μεστή διάλεξη στο Γαλλικό Ινστιτούτο, στις 28/9/2022.

Ο Jean Tirole (1953-) αρχικά σπούδασε μηχανικός και μαθηματικός. Έχει πρώτο διδακτορικό στα Μαθηματικά και δεύτερο διδακτορικό στα Οικονομικά από το ΜΙΤ υπό την εποπτεία του Eric Maskin (Βραβείο Nobel στα Οικονομικά το 2007).

Συστήνουμε ανεπιφύλακτα στους οικονομολόγους-εκπαιδευτικούς να αγοράσουν και να διαβάσουν το βιβλίο αυτό του Jean Tirole. Όπως όλα τα βιβλία του συγγραφέα, έτσι κι αυτό είναι μια αληθινή πραγματεία, χαρακτηρίζεται από πρωτότυπη σκέψη, ακέραιο και ηθικό στοχασμό πάνω στην ιστορική εξέλιξη και τη συνεισφορά της Οικονομικής Επιστήμης, κριτική ματιά, και ξεκάθαρες τοποθετήσεις πάνω σε όλα τα καυτά ζητήματα.

Για να μπορέσουν οι αναγνώστες του βιβλίου να κερδίσουν κάτι από τη σκέψη του συγγραφέα, πρέπει να διαβάσουν το βιβλίο σιγά-σιγά, να κρατούν σημειώσεις, να αξιοποιούν τις παραπομπές και τις παρεκβάσεις, να κάνουν οι ίδιοι τη δική τους έρευνα, και ίσως να το διαβάσουν και δεύτερη και τρίτη φορά για να το εμπεδώσουν! Πρόκειται για μια διανοητική άσκηση και μια ακόμη μεγαλύτερη διανοητική απόλαυση, που θα βοηθήσει όλους τους οικονομολόγους-εκπαιδευτικούς να αναστοχαστούν για την πραγματική δύναμη και αξία της Οικονομικής Επιστήμης στο χθες, το σήμερα και το αύριο!